Schemat prostego nadajnika FM.

Schemat ten jest konstrukcją prostego nadajnika ze stopniami wzmacniającymi opartymi na jednym z poprzednich układów . Na uwagę zasługuje konstrukcja generatora ze zintegrowanym modulatorem . Oparta jest ona na dwóch tranzystorach typu BD 135 (opcjonalnie zastosować można BD137 lub BD139 - obudowa typu TO 126) . Zasady działania nie mogę wam dokładnie tutaj zaprezentować ponieważ nie jest ona dla mnie zbyt jasna . Układ pracuje najprawdopodobniej w oparciu o odmianę generatora Hartleya z bezpośrednią modulacją generowanego sygnału . Częstotliwość ustala trymer C1 wraz ze stałą indukcyjnością powietrzną L1/L2 . Sposób wykonania indukcyjności przedstawiony jest na rysunku . Cewka L1 ma 4 zwoje drutu 1mm na średnicy 8mm z odczepem na środku (tj. na 2 zwoju - wyprowadzenie nr 3 ) , a cewka L2 to 3 zwoje tym samym drutem na średnicy 8 mm . Cewki muszą znajdować się w jednej osi . Wstępnie częstotliwość ustalamy regulując rozstaw między cewkami L1 i L2 . Warto tutaj zwrócić uwagę na jedną rzecz . Generator pracuje na tranzystorach mocy BDxxx . Dlatego właśnie w odróżnieniu od innych generatorów daje on sygnał o dość dużej mocy (sygnał samego generatora może mieć zasięg do 1km ) . Jeżeli chcemy podpiąć dalsze stopnie mocy musimy osłabić moc generatora , tak aby wzmacniacz nie uległ przesterowaniu . Czynimy to poprzez jak najdalsze odsunięcie od siebie cewek L1/L2 . Rozstaw należy ustalić eksperymentalnie ( w przybliżeniu 1-3 cm) . Wtedy początkowe strojenie przeprowadzamy zmieniając szerokość rastra - rozciągając lub ściskając zwoje cewki L1 . Po ustaleniu częstotliwości , zespół cewek koniecznie należy odizolować w zamkniętej na stałe przegrodzie ekranującej . Dla poprawienia stabilności nośnej przed zamknięciem cewki należy unieruchomić mechanicznie zalewając wszystkie ich zwoje parafiną lub klejem . Generator ten jest bardzo prymitywną lecz pewną i łatwą w budowie konstrukcją . Poprzez to iż pracuje na wysokim poziomie generacji jego sygnał jest nieco niestabilny . Wraz ze wzrostem temperatury tranzystorów , zmianą parametrów mechanicznych cewek oraz kondensatora C1 - położenie i gabaryty - częstotliwość sygnału ulega zmianie . Zmienia sie ona również jeśli bezpośrednio do cewki L2 podłączycie antenę . Następny stopień to separator także na tranzystorze BD135 . Jego cewka L3/L4 wykonana jest w identyczny sposób jak poprzednia z tym że obydwie mają po 4 zwoje .

Spędziłem mnóstwo czasu pracując z tym układem więc znam go doskonale . Układ jest bardzo prosty i pewny . Powinien zadziałać nawet wtedy gdy zmontujecie go bez płytki drukowanej na "pająka" czego zresztą nie polecam . Jeśli macie problemy z uruchomieniem to mam dla Was kilka uwag . Najwięcej kłopotu sprawia prawidłowe ustawienie cewek . Na początku zacznijcie od rozciągnięcia zwojów każdej cewki na 1.5-2 mm raster , oraz ustalcie odległość ( rozstaw ) miedzy cewkami na 5mm . Jako antenę podłączcie kawałek drutu . Następnie strójcie generator trymerem aż do osiągnięcia wymaganej częstotliwości . Jeżeli i to nie przynosi rezultatów to musicie coś pokombinować z kondensatorami 10 i 40 piko łączącymi wzajemnie bazy i kolektory tranzystorów . Spróbujcie odłączyć lub zmienić wartość jednego albo drugiego . Jeśli jeszcze coś jest nie tak , sprawdźcie czy tranzystory nie uległy uszkodzeniu . Tak właściwie to nie znam więcej problemów jakie układ ten mógłby Wam sprawić . Dalsza część to wzmacniacz ze schematu numer dwa . Tam szukajcie danych dotyczących cewek oraz omówienia .

Wykaz części użytych do budowy :

Rysunki obudów tranzystorów użytych do konstrukcji nadajnika :

Obudowa typu TO 18 :	Obudowa typu TO 126 :

Uwaga ! - obudowa typu TO 126 ma obudowę połączoną z kolektorem .

copyright by pink [styczeń 2000]
[ index # idea # technika # info ]